De moed om je masker af te zetten

De moed om je masker af te zetten – en wat dat doet met je team

We kennen allemaal dat moment. Een vergadering waarin de spanning voelbaar is, maar niemand er iets van zegt. Een 1-op-1 waarin je merkt dat je collega zich inhoudt. Of dat ene gesprek waarin jij zélf je twijfels wilde delen, maar koos voor de veilige route.

Het zijn geen uitzonderingen. Het zijn signalen van wat er speelt onder de oppervlakte van veel teams. En het begint vaak… bij onszelf.

Maskers dragen we allemaal 

Ik coach regelmatig leiders en teams. En ik zie het keer op keer: we zijn ontzettend goed geworden in professioneel zijn. We weten hoe we ons moeten presenteren. We weten wat er van ons verwacht wordt. We weten wanneer we even onze emoties inslikken ‘om de sfeer niet te verpesten’.

En eerlijk: soms is dat nodig. Maar als het een patroon wordt – als we structureel niet laten zien wat er écht speelt – dan bouwen we niet aan vertrouwen, maar aan afstand.

Jacinda Ardern, voormalig premier van Nieuw-Zeeland, noemde het “leiden met vriendelijkheid én moed”. Zij liet zien dat empathie en leiderschap geen tegenpolen zijn. Sterker nog: ze versterken elkaar.

Door zich mens te tonen, won ze aan gezag.

En dat is precies het punt: Kwetsbaarheid is geen zwakte. Het is het begin van vertrouwen.

Vertrouwen begint niet bij de ander

Stephen M.R. Covey zegt het scherp: “The first job of a leader is to inspire trust. And the second is to extend it.”

Vertrouwen is niet iets wat we eerst moeten verdienen. Het is iets wat we moeten geven. En dat begint vaak met durven laten zien wat je niet weet. Wat je spannend vindt. Wat je nog niet hebt opgelost.

Ik werkte laatst met een leidinggevende die zich – middenin een teamconflict – hard opstelde. Hij wilde ‘rust in de tent’. Tot hij, in een coachingsgesprek, ineens verzuchtte: “Ik ben eigenlijk gewoon bang dat ik dit team niet bij elkaar kan houden.”

Die zin veranderde alles. Toen hij dát uitsprak in zijn team, ontstond er iets nieuws: verbinding. Zijn mensen zagen hem niet langer als degene die ‘controle wilde houden’, maar als mens. En in die ruimte konden zij ook opener worden.

Wat er onder stroomt, stuurt mee

Dominique Haitema schrijft in De Heilige Graal over de onzichtbare dynamieken in teams – over de ‘onderstroom’ die vaak sterker is dan alles wat we aan de oppervlakte proberen te managen.

Veel leiders proberen met structuur, regels en strategie de boel op koers te houden. Maar als we de onderliggende spanning, onzekerheid of onuitgesproken emoties niet benoemen, dan blijven we sturen met de handrem erop.

En hier komt het terug bij kwetsbaarheid: Als jij als leider durft te benoemen wat je voelt – of wat je niet weet – geef je anderen onbewust toestemming om ook eerlijk te zijn.

 Wat gebeurt er als jij je masker afzet?

Vertrouwen in een team bouw je niet met grote gebaren. Het begint klein. Met één oprechte vraag. Een eerlijk antwoord. Een moment waarop je besluit niet het perfecte plaatje te laten zien, maar de realiteit.

De paradox is: pas als jij je kwetsbaar opstelt, zien mensen je als echt. En pas dan ontstaat de veiligheid waarin teams kunnen groeien.

Een kleine uitnodiging tot moed

We hoeven niet altijd sterk te zijn. We hoeven het niet altijd zeker te weten. Wat we wél kunnen doen, is als eerste bewegen.

Wat zou er gebeuren als jij vandaag een masker afzet? Wat zou er ontstaan als jij eerlijk bent over dat ene stuk waar je zelf ook nog mee worstelt?

Misschien verandert er niets. Maar misschien… begint daar het echte vertrouwen.